Iedereen kent ze wel: personen die bruisen van vitaliteit en kracht. Het lijkt of ze alles aan kunnen in het leven. Maar wat is vitaliteit eigenlijk en waar is het van afhankelijk?

Bij de term vitaliteit (letterlijk ‘levenskracht’) staan drie begrippen centraal:

• energie
• motivatie
• veerkracht

Bij energie gaat het over jezelf ‘energiek voelen’. Bij motivatie draait het om het stellen van doelen in je leven, en om moeite doen die te halen. Veerkracht is de persoonlijke kracht om met de dagelijkse ups en downs om te gaan. Een vitaal persoon heeft dus de kracht, wil en het vermogen om op een positieve manier zijn leven in te richten. De mate waarin iemand meer of minder vitaal is, hangt van meerdere factoren af. Zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat een persoon vitaler is naarmate hij meer invloed heeft op regie op zijn eigen leven. Sport en beweging spelen ook een rol bij de mate van vitaliteit. De omgeving van het individu blijkt ook invloed te hebben: niet alleen de sociale omgeving, maar ook de werk-, woon- en recreatieomgeving. Om vitaal te zijn, moeten verschillende factoren dus in balans zijn. Maar door bepaalde omstandigheden kan deze balans verstoord worden. Zo veroorzaken financiële problemen veel stress, wat het moeilijker maakt om helder na te denken, een situatie te overzien en om actie te ondernemen. Psycholoog Eldar Shafir en gedragseconoom Sendhil Mullainathan toonden aan dat bij mensen die in de schulden raken, hun hersencapaciteit om te plannen, vooruit te denken en oplossingen te zoeken afneemt. Het IQ kan zelfs met 13 punten dalen! Daarnaast zijn de gevolgen van schulden ingrijpend zoals onder andere sociaal isolement, depressie en ziekteverzuim. Vitaliteit gaat dus veel verder dan voldoende bewegen en een gezonde maaltijd. Er zitten ook sociale, financiële, professionele en emotionele kanten aan.